- با اینهمه اضطراب و خشم و غم و درد، فکر میکنید که به هرحال، عاقبت به آنچه میخواهید میرسید؟
- به آنچه میخواهیم، در رویا، هزار بار رسیده ایم؛ اما در عالم واقع، حتی وقتی برسیم هم رسیدنی بسیار غم بار و پر درد و عذاب خواهد بود؛ رسیدنی،برای دیگران شاید دلچسب و شادی آفرین، اما برای خود ما، منهدم کننده.
- چرا باید اینطور باشد_ مادر؟
- انسان، فقط در رویاست که به جمیع آرزوهایش، به همان شکلی که میخواهد، میرسد، بی دغدغه ی شکست و حذف و ناکامی های متصل به کام. این، نقش رویاست و تعریف رویا. رویا، حرکتی ست ذهنی و زیبا که منجر به وصل بدون نقص میشود. ما، در رویاهامان، اگر جشنی به پا می کنیم یا حادثه ی مهمی را تدارک می بینیم، در آن حادثه یا جشن بسیار کسان را حاضر و ناظر قرار می دهیم؛ همه ی آنها را که واقعا دلمان میخواهد که آنجا، در متن یا حاشیه ی آن جشن یا حادثه باشند... اما در عالم واقع آن حادثه یا جشن یا پیروزی یا وصل، آن قدر عقب می افتد و آن قدر از تعداد آن آدم های متن و حاشیه کاسته میشود که دیگر، شیرینی و دلنشینی و زیبایی آن واقعه از میان میرود، و در مواردی اصولاً دیگر کسی_ از آنها که آرزو داشته ییم باشند_ برای حضور نمی ماند. انگار کن که در گورستان جشن گرفته ایم.
در یک مورد بسیار شخصی و واقعاً بی اهمیت مثل میزنم. من همیشه آرزو داشتم که در عروسی بچه هایم، پدر و مادرم هم حاضر باشند، آمان جان آبایی و ملاقُلیچ هم باشند، ولی جان آخوند و مَلّان بانو هم باشند. من، هرگر هیچ رویای عروسی نساختم که در آن، مادرم و دُردی محمد نباشند و با همه پیری شان برنخیزند و نرقصند و پای نکوبند و فریاد شادی نکشند؛ حضرت ولی جان نیاید جلو و تو و همسرت را دعا نکند؛ آمان جان، با آن همه فشنگ و اسلحه که به خودش آویخته پایی بر زمین نکوبد... میفهمی آیناز؟ میفهمی؟
- میفهمم مادر!
- من، آن وقتها، همیشه رویای آن روزی را می ساختم که شاه را زمین زده ییم، نظام ستم را باژگون کرده ایم، شادمانه به صحرا بازگشته ایم، شادمانه جشنی بزرگ برپا کرده ایم، و در آن جشن بزرگ، آه خدای من، خدای من، خدای من! چه کسانی حضور داشتند! چه کسانی خدمت میکردند! چه کسانی می رقصیدند، آواز میخواندند، ساز می زدند، قاه قاه میخندیدند، کشتی می گرفتند، می دویدند، فریاد میکشیدند و اشک های شادی شان را از گوشه ی چشمانشان بر میگرفتند!
اما، مرگ_ از یک سو مرگ های طبیعی و از سوی دیگر اعدام ها و شهادت ها وکشته شدن ها_ بی محابا دستچین کرد و برد؛ گلچین کرد و برد؛ زمانی رسید که حتی اگر جرئت میکردم سقوط شاه و استبداد را مجسم کنم، و در آن تجسم غم بار به صحرا بروم تا جشنی برپا کنم، دیگر، از آنها که آرزو داشتم، کسی نمانده بود که به آن جشن بیاید. صحرا، برای من و آلنی، خلوت و خالی شده است. صحرا، با من و آلنی بیگانه شده است. صحرا دیگر صحرای رویاهای ما نیست. دوستمان دارند؛ اما واقعیت این است که غریبه ها غریبه ها را دوست دارند.
آیناز! هرکس که میرود، به جایش در قلب و در رویاهای من، یک حفره ی سیاه پدید می آید، ومیل به رویا ساختن را بیشتر از دست میدهم.
شاه سرانجام میرود؟ البته که میرود. مگر هیچ شاهی، هیچ مستبد بدکاره ای مانده است که او بماند؟ اما دیگر در رویاهای من نمی رود. یعنی رفتنش، بی فایده است. جشنی نیست.
نگاه کن! عناصر رویا ساز، مرتبا میروند و دور و بَرَت را خلوت و خلوت تر میکنند، تا زمانی که نوبت به خود تو میرسد که به عنوان یک عنصر رویا ساز راهت را بکشی و بروی و رویاهای خوش دیگران را خراب کنی. نه؟
- بله مادر!
- و همین است که انسان، به تدریج، کم رویا میشود، و آنگاه، عاقبت، بی رویا. گمان میکنم این، هیچ خوب نباشد که انسان، آنقدر دوام بیاورد که بی رویا بماند. مرگِ به هنگام یعنی مرگی پر از حسرت و رویا و آرزو. بی رویا مردن، یعنی تنهای تنها مردن.
آتش بدون دود، جلد هفتم (هر سرانجام، سرآغازی ست)_ نادر ابراهیمی
پ.ن: و یک دقیقه سکوت، به یادِ نادر ابراهیمیِ عزیزِ مرحوم، با این قلم جادویی.
پ.ن2: و یک دقیقه ی دیگر هم سکوت، برای تایپیستان عزیز این مرز و بوم! (دستم شکست!)
پ.ن3: این کتاب را نصفه شب ها بخوانید؛ با نور چراغ قوه ی نوکیا 1100 یی که صبح ها بیدارتان میکند؛ نصفه شب ها بخوانید و با سطر سطرش گریه کنید.
